Stijn vertelt dat zijn 73-jarige schoonmoeder al jaren in een neerwaartse spiraal zit. “Eigenlijk is ze een vrolijke, warme vrouw die graag bij mensen is, maar door een opeenstapeling van ellende is ze in een slachtofferrol terechtgekomen”, zegt hij. “Ze is 3 keer hertrouwd, en haar laatste man heeft haar verlaten net toen ze eindelijk met pensioen was. Ze klaagt ook voortdurend over fysieke klachten. Als ik met haar praat, heb ik het gevoel dat ze alles op mij uitwerkt.”

Stijn probeert actief te luisteren: “Ik vat samen wat ze zegt, zodat ze zich gehoord voelt. Maar dat werkt niet: haar klaagzang wordt er alleen maar groter door. Ik probeer het gesprek te sturen met vragen als: ‘Wat was er fijn deze week?’ of ‘Heb je iets leuks gezien?’ Maar meteen gaat ze weer terug naar ellende. Altijd dezelfde verhalen.”

Die last wordt steeds zwaarder. “Laatst kwam ze langs terwijl ik nog herstellende was van de griep en zware hoofdpijn had. Ik vroeg voorzichtig of we het even over iets vrolijkers konden hebben. Ze was helemaal van de kaart: boos, verwijten… Ik wist niet wat te doen.”

De zonen van zijn schoonmoeder hebben emotioneel afgehaakt. “Zij gaan er iets eten en vertrekken daarna zo snel mogelijk. Moet ik ook zo’n apathisch schild opzetten? Dat ligt niet in mijn natuur. Ik ben liever eerlijk, ik wil samen groeien. Maar hoe?”